Auteursarchief: Adri Duivesteijn

Constant Nieuwenhuys’ Labyrismen als inspiratie

NRC.ConstantPolitiek gaat over mensen, individueel en als samenleving. Iedere politicus heeft bepaalde denkbeelden over hoe mensen in het leven (zouden moeten) staan, en over hoe zij zich tot elkaar (zouden moeten) verhouden. Inherent hieraan zijn kunst en cultuur, die zo’n prominente plek innemen in het dagelijks leven van mensen, onderdeel van de politiek. Niet zozeer als onderwerp, maar vooral als uitgangspunt van beleid. In mijn werkzame leven is politiek in ieder geval altijd nauw verbonden geweest met kunst en cultuur. Het heeft mij geïnspireerd, en veel van de keuzes die ik heb gemaakt zijn beïnvloed door creatieve uitingen van anderen – schrijvers, filosofen, schilders, architecten, musici. Uit eigen ervaring kan ik zeggen dat deze symbiose het politieke discours verrijkt.

Eén van mijn belangrijkste inspiratiebronnen was de kunstenaar Constant Nieuwenhuys (1920-2005), met in het bijzonder zijn project New Babylon. In dit project verbeeldt Constant, met een veelvoud van maquettes, tekeningen, films, grafieken en manifesten, zijn ideeën over een moderne en vooruitstrevende samenleving. foto-15Onderdeel van het project was ook een serie litho’s (titel: ‘Labyrismen’), die sinds ik ze in 1993 bij Antiquariaat J.A. Vloemans in Den Haag kocht bij mij thuis in de hal hebt hangen als permanenten bron van inspiratie in wat de stad zou kunnen zijn.

Kern van de ideeën van Constant is dat er ruimte is voor het onverwachte. De mens is vrij om zich volledig te richten op het ontwikkelen van creatieve ideeën. In Constant’s eigen woorden: “New Babylon biedt slechts minimale voorwaarden voor een gedrag dat zo vrij mogelijk moet blijven. Elke beperking met betrekking tot bewegingsvrijheid, elke beperking met betrekking tot het creëren van stemming en atmosfeer moet worden verhinderd. Alles moet mogelijk blijven, alles moet kunnen gebeuren, de omgeving wordt gecreëerd door de activiteiten van het leven en niet andersom.”

Met zijn ideeën voor een stad waarin mensen vrij zijn, waarin ruimte is voor creatieve expressie en waarin alles met elkaar in verbinding staat – als ware het een labyrintisch netwerk – was Constant een pionier in de naoorlogse rehabilitatie van de organische stad. Veel van wat ik in Den Haag en (met name) Almere heb bepleit en gedaan kan dan ook rechtstreeks worden teruggebracht tot de tegenstelling tussen de geplande en spontane stad zoals Constant die manifest maakte. Het is daarom dat ik de ‘Labyrismen’ van Constant als kopbeelden voor deze website heb gebruikt, en expliciet heb toegelicht waarom en hoe zijn werk mijn handelen heeft beïnvloed. In het openingswoord dat ik mocht uitspreken op 28 mei bij de tentoonstelling Constant – New Babylon: Aan ons de vrijheid in het Gemeentemuseum Den Haag ga ik daar nog wat specifieker op in.

cropped-Adri.jpg

De wereld achter 38/37 of 37/38 – een verantwoording

Het debat over de Wet maatregelen woningmarkt 2014 is afgerond; dinsdag 17 december jl. werd het voorstel door de Eerste Kamer – met een 38/37 meerderheid – aangenomen. Het is het sluitstuk van een langlopend traject, dat al begon gedurende mijn wethouderschap in Almere maar in de Eerste Kamer officieel startte met mijn maidenspeech op 5 maart 2013. Al die tijd heb ik de verhuurderheffing, in de door de minister voor Wonen en Rijksdienst voorgestelde vorm, consequent ter discussie gesteld. Iedereen wist dat ik tegen was; dat kon geen verrassing zijn. De stemververhouding had, kortom, ook 37/38 kunnen zijn. Ik voel mij dan ook verplicht om, nu de storm is gaan liggen, een inkijk(je) te geven in de film waarin ik in de afgelopen twee weken een centrale rol speelde. Lees verder

Behandeling Wet maatregelen woningmarkt 2014

Vandaag wordt de Wet maatregelen woningmarkt 2014 in de Eerste Kamer behandeld. Over verschillende ingrediënten van de wet – waaronder de verhuurderheffing, een heffing die oploopt tot €1,7 miljard en die door verhuurders moet worden opgebracht – is eerder gesproken. Langs de lijn van de wetsvoorstellen ‘huurverhoging op grond van inkomen’ en ‘huurverhoging op grond van een tweede categorie huishoudens’ heb ik op 13 februari 2013, tijdens mijn maidenspeech, gereageerd op het hoofdstuk Woningmarkt in het regeerakkoord, als ook op het door het kabinet met D66, CU en SGP afgesloten woonakkoord. Op 12 maart 2013 is daar, in de gezamenlijke behandeling van de Wet verhuurderheffing, vervolg aan gegeven. Vandaag wordt er verder gedebatteerd. Ten behoeve van dit debat, hier mijn maidenspeech en hier de handelingen van de gezamenlijke behandeling.

Juryrapport ‘bouwen op elkaar’ in Den Haag gepresenteerd

In mei 2013 schreef de gemeente Den Haag een prijsvraag uit, waarbij ontwerpers, bouwpartijen en andere professionals werden uitgedaagd om te komen tot een vernieuwend, creatief en uitvoerbaar concept voor hoogbouw van tenminste dertig meter. Juist omdat het hier een onderscheidende prijsvraag betrof – het ging nu eens niet om gebiedsontwikkeling of architectuur – was ik graag bereid de jury (die bestond uit Elco Brinkman, Rients Dijkstra, Wil van der Hoek en Karin Laglas) voor te zitten. Op woensdag 20 november presenteerde ik het juryrapport. Lees verder

Bestuurs- en uitvoeringsovereenkomst RRAAM getekend

Vandaag, 20 november 2013, ondertekenden de minister van Infrastructuur en Milieu, Melanie Schultz van Haegen, en de wethouder Duurzame Ruimtelijke Ontwikkeling in Almere, mijn opvolger Henk Mulder, de Bestuursovereenkomst en bijbehorende Uitvoeringsovereenkomst voor het gebied Amsterdam/Almere/Markermeer. Een historisch moment: met de ondertekening van beide overeenkomsten worden de positie en betekenis van Almere binnen de Metropoolregio Amsterdam definitief bestendigd, en wordt de stap van planvorming naar een concrete uitvoering – die met het Integraal Afspraken Kader Almere 2.0 (2010) reeds was ingezet – gecontinueerd. Lees verder

“Welkom bij de zelfbouwrevolutie”

“In de Nederlandse huizenbouw is een grote ommekeer gaande. De burger gaat zijn eigen huis bouwen. En dat heeft enorme maatschappelijke veranderingen tot gevolg. Voor regelgeving en aannemer, voor de projectontwikkelaar en de uniformiteit van onze steden. Voor ambtenaar, politiek en zelfs voor onderwijs. Dit is Tegenlicht. Welkom bij de zelfbouwrevolutie.” VPRO’s Tegenlicht van 18 november 2013 (titel: ‘Bouw ’t zelf!’) stond in het teken van de verschuiving van aanbod- naar vraaggestuurde woningbouw. Voor mij betekent de uitzending een doorbraak. Wat wij in Almere met IkbouwmijnhuisinAlmere reeds in 2006 hebben geïntroduceerd – het principe van zelfbeschikking in de woningbouw – lijkt nu op grotere schaal te worden ingezet, soms principieel, soms in antwoord op de crisis. Op steeds meer plekken krijgen mensen de kans om zélf concreet en actief inhoud te geven aan het eigen wonen. Het zijn niet langer de institutionele partijen die voor burgers bouwen; woningen worden (weer) door burgers gebouwd. Wat dat met een stad en samenleving doet, toont Tegenlicht.  Lees verder

‘Bouw het zelf!’ in VPRO’s Tegenlicht op 18 november

Op 18 november 2013 besteedt VPRO’s Tegenlicht aandacht aan het feit dat zelfbouw steeds populairder wordt in Nederland. “Bouwen ‘vanuit de vraag’ zorgt ervoor dat het monopolie op smaak niet langer bij projectontwikkelaars en grootaannemers ligt. Zo krijgt elk huis weer een verhaal”, staat er op de website te lezen.

HK 2Naast onder andere stedenbouwer/architect Winy Maas, conceptontwikkelaar Jacqueline Tellinga en enkele zelfbouwers, ben ik geïnterviewd voor de uitzending. Mijn bijdrage baseerde ik – natuurlijk – op alle ervaringen die ik in mijn werkzame leven heb opgedaan, maar in het bijzonder op het essay ‘Stadsleven, nu van burgers’, die ik niet lang voor de opnames schreef. Lees verder

Kijkje in het privé domein van een publiek persoon

Naar aanleiding van het vertrek van de burgemeester van Groningen, Peter Rehwinkel, is er een discussie ontstaan over de rechtspositieregeling van openbaar bestuurders, met in het bijzonder de wachtgeldregeling en de sollicitatieplicht. Voor de Almeerse PVV en De Telegraaf aanleiding om weer eens wat publieke personen (bij voorkeur links) te beschimpen. Zo ook ondergetekende. De generalisaties winnen het bij hen vrijwel altijd van een verdieping in individuele situaties. Hoor en wederhoor zou wel eens kennis kunnen generen, die de vooringenomenheid diskwalificeert. Beter is het dan om maar niet te vragen.

Voor diegenen die wel oprecht geïnteresseerd zijn; hier een kijkje in het privé domein van een publiek persoon.