10 november – 20 jaar stadhuis-bibliotheek Den Haag

Stadhuis sneeuwbolOp 8 september was het twintig jaar geleden dat koningin Beatrix het Haagse Stadhuis – naar een ontwerp van architect Richard Meier – opende. Dat is reden voor een terugblik. Op 6 november verscheen in het AD het artikel ‘Van luchtkasteel tot witte zwaan‘, en op 10 november organiseert Actueel Den Haag Debat (ADHD) een debat: “In 1986 besloot het toenmalige Haagse college om het nieuwe stadhuis pal in het centrum te bouwen. Het nieuw te ontwerpen gebouw moest een huiskamer voor de stad worden, waar alle inwoners van Den Haag zich welkom zouden voelen. Het stadhuis moest als een scharnier de verschillende openbare ruimtes rondom het Spui met elkaar verbinden. Wat is er geworden van het gebouw, de rol in de stad en de invloed op zijn omgeving? En, minstens zo belangrijk, hoe zou het gebouw zich verder moeten ontwikkelen gezien haar geschiedenis en de wensen voor de toekomst?” Het debat over de rol van het Stadhuis van Ricard Meier voorde ontwikkeling van de stad en de toekomst van het cultuurplein aan het Spui vindt plaats in het Stadhuis zelf, en gaat gepaard met de opening van een foto- en maquette-tentoonstelling. Meer informatie staat in de nieuwsbrief.

Een terugblik kunt u vinden in het boek Het Haagse Stadhuis, bouwen in een slangenkuil

Een interview in de Volkskrant precies een dag voor de presentatie van de plannen voor het stadhuis Den Haag, nu bijna dertig jaar geleden, geeft een mooi inzicht in de dynamiek van deze periode. Heftig maar tegelijkertijd ook vol van perspectief. De stad zou uit een langdurige impasse kunnen komen, er was een perspectief op een mooie toekomst van Den Haag. Maar zou het ook werkelijkheid worden? Mooi laat het interview de stemming van die tijd zien en het geloof in de rol van de politiek in het ordenen van de stad.

1986-12-06 – Interview Volkskrant, Dag voor de presentatie plannen Stadhuis Den Haag adriduivesteijn.nl/…/1986-12-06-Interview-Volkskrant-Dag-voor-de-presentatie-plannen-Stadhuis-Den-Haag.pdf

Voor iedereen die echt in de tijd terug wil gaan heb ik hier mijn aantekeningen van de eerste gedachten die ik op 23 mei 1986 over het stadhuis Den Haag op papier zetten. Dat alles gebeurde tijdens de eerste retraite van het nog maar net gevormde progressieve college van B&W die daarvoor was uitgeweken naar onze familie badplaats Kijkduin :-). Ik had na het ontstaan van het idee een koorts die je in dit stuk ook nu nog echt kan teruglezen. Hoezeer de gedachte een eigen dynamiek heeft gekregen is ook terug te halen uit deze aantekening. Op dat moment zijn er bij mij ‘slechts’ Nederlandse architecten in beeld. De komst van buitenlandse architecten werd actueel toen ik in interview verwees naar buitenlandse voorbeelden van vergelijkbare publieke  gebouwen die ik eerder had bezocht. Alle referenties vertaalde zich uiteindelijke bij de projectontwikkelaars die inschreven in een uitnodiging aan die architecten.

Achteraf de belangrijkste interventie pleegde Joop ten Velden, oud raadslid van de PvdA, waarmee ik eerder het museum van Richard Meier in Frankfurt had bezocht. Hij combineerde de gedachte van het stadhuis/bibliotheek met onze ervaring in Frankfurt en vloog, ook voor mij, in het geheim en op eigen kosten naar New York om Richard Meier te vragen of hij het Haagse Stadhuis wilde bouwen. ‘It sounds interesting’ was zijn respons en tekende daarvoor een bereidverklaring. De rest van het verhaal is bekend……en voor iedereen die het niet gelooft die moet maar eens een kijkje nemen in de Huiskamer van Den Haag aan het Spui. Je kan het niet mislopen, een wit gebouw.

Voor degene die het hele verhaal tot zich willen nemen is er de mogelijkheid mijn boek ‘Het Haagse Stadhuis, bouwen in een slangenkuil’ dat ik met Fred Feddes schreef hier te downloaden. Veel leesplezier.

Een brief ter gelegenheid van het afscheid van burgemeester Jorritsma

BriefVandaag, 3 september 2015, neemt Annemarie Jorritsma afscheid als burgemeester van Almere. Ter gelegenheid van dit afscheid schreef ik een brief aan de gemeenteraad, om mijn respect en oprechte waardering uit te spreken voor de wijze waarop Annemarie Jorritsma, als burgemeester en als persoon, bestuurlijk de ruimte heeft gecreëerd om een kansrijke doorontwikkeling van de nog zo jonge stad Almere mogelijk te maken. In de periode Jorritsma, want zo mag je het wel noemen, heeft de stad z’n adolescentie achter zich gelaten. Zowel in de hardware als in de software van de stad is er bestuurlijk en beleidsmatig een basis gelegd voor een doorontwikkeling van Almere naar een volwassen en complete stad voor zowel haar eigen inwoners als voor de Regio. Een doorontwikkeling waarin heel veel mogelijk is, want naast de vroegere pioniersgeest is er in Almere – ook in dit tijdsgewricht (!) – nog alle ruimte voor vernieuwing. Vernieuwingen die in de bestaande steden vaak nog maar moeizaam tot stand komen, verlopen in Almere soepel en elegant. De fundamentele verandering van woonconsument naar woonproducent, waar de familie Jorritsma zelf de voorbeeldige illustratie is, is daarvan slechts een voorbeeld.

Lees hier mijn volledige brief.

“We houden de huurders gevangen”

Beeld AedesIn aanloop naar het afscheid van de Eerste Kamer, interviewde Hanneke Nagtzaam – Aedes Magazine – mij over de geschiedenis en de toekomst van ons wonen, met daarin een belangrijke rol voor de Wooncoöperatie. ‘”Zoals de sociale huursector nu is ingericht, houden we de mensen met lage inkomens, de huurders, gevangen. Wonen is van oudsher iets dat mensen zelf deden. Maar met de verzorgingsstaat hebben ‘we’ dat van ze afgenomen. De laatste generaties zijn opgevoed met het idee dat huren voor armen is en kopen voor mensen met geld.” Daar gelooft Duivesteijn niet in en dat laat hij ook blijken. In Almere, waar hij wethouders was, zien we een voorproefje van wat hij voor ogen heeft. Een wijk waarin mensen – ook degenen met een beperkt budget – toch zelf bepalen hoe hun woning er uitziet. Maar ook in de bestaande wijken en appartementencomplexen moeten mensen zelfbeschikkingsrecht krijgen. Dat kan met wat Duivesteijn noemt ‘de sociale variant van de Vereniging van Eigenaren’, oftewel de Wooncoöperatie. In de Eerste Kamer kreeg de senator er bij de behandeling van de nieuwe Woningwet een motie doorheen waarin staat dat Nederland meer moeite moet doen om Wooncoöperaties van de grond te krijgen.’

Lees hier het volledige artikel.

Culturele agenda

Beeld cultuur“Een film moet, net als een boek, voor mij betekenis hebben. Het moet ergens toe leiden.” Dat is de rode draad door het interview over mijn voorkeuren op het gebied van literatuur (“ik noem mezelf geen cultuurconsument, maar een cultuurproducent; als ik iets lees, moet ik er iets mee doen”), beeldende kunst (“steden, en daarbinnen architectuur”), theater (“Toon Hermans is de beste cabaretier die we in Nederland ooit hebben gehad”), muziek (“als ik moet kiezen tussen McCartney en Lennon, is het Lennon”) en film (“Clint Eastwood vind ik een briljant regisseur”).

Lees hier ‘mijn’ volledige culturele agenda, opgetekend door Nick Muller.

“Ik zit hier niet om te pleasen”

Beeld PolitiekMilja de Zwart en Gijs Korevaar interviewden mij voor de tweede editie van het nieuwe blad ‘Politiek’. Het interview vond plaats niet lang na de discussie over de vrije artsenkeuze in de Eerste Kamer, en werd ook zo geïntroduceerd: “Vanwege zijn verzet tegen het schrappen van de vrije artsenkeuze uit de basisverzekering tegen ziektekosten, werd hij publiekelijk weggezet als beroepsdwarsligger. Als iemand die de randen opzoekt, immer moeite heeft gehad in de pas van zijn partij te lopen.” Over de PvdA, de ontwikkeling van de politiek en de vermarkting van ons publieke stelsel; lees hier het volledige artikel.

The empowerment of ‘Self Power’

Volume-43-Self-Building-City-231x300De nieuwste editie van het blad Volume, uitgegeven door Archis, heet ‘Self Building CIty’  en staat in het teken van de vraag of steden (en onze samenleving) van bovenaf georganiseerd moeten worden, of dat er een andere orde mogelijk is. “This Volume issue zooms in on housing and self-building as field of (inter)action.”

Voor het blad werd ik geïnterviewd door Arjen Oosterman. Het interview gaat over eureka-momenten en inspiratiebronnen, over de geschiedenis van de Nederlandse ruimtelijke ordening, maar vooral over de bewijslast dat zelfkracht leidt tot substantieel betere resultaten. Wanneer mensen de ruimte krijgen om de stad te maken, zoals we bijvoorbeeld hebben gedaan met IkbouwmijnhuisinAlmere en IkbouwbetaalbaarinAlmere in het Homeruskwartier in Almere Poort, levert dat meer diverse, interessante, kleurrijke en ‘eigen’ wijken op.

Het volledige artikel is online te vinden.

“De verkiezingsuitslag en wat ons te doen staat”

In deze bijdrage – met als kop een citaat uit de brief van de partijvoorzitter aan de leden van de PvdA van 20 maart 2015 – pleit ik voor het instellen van een brede commissie uit de partij die, onder leiding van een onafhankelijk en gezaghebbend voorzitter, onderzoek doet naar het politiek functioneren van de PvdA, naar de oorzaken van de drie achtereenvolgende verkiezingsnederlagen, en naar de vraag hoe de sociaaldemocratische waarden beter in ons politieke handelen kunnen worden verankerd.

Ik realiseer mij dat er tussen ons veel leden zijn die zullen zeggen: ‘alweer een onderzoek’. Ik begrijp dat gevoel heel goed. We deden immers eerder onderzoek, ook na – en naar aanleiding van – nederlagen. En wat hebben wij ermee gedaan?

Maar helemaal geen evaluatie is wat mij betreft onbestaanbaar. Dat kan en mag niet gebeuren in een professionele partij als de PvdA. En wat de uitkomsten van het onderzoek ook zullen zijn; wij zullen op dit moment niet uit een kabinet stappen. Daarvoor zit de top van de partij te geharnast in de afspraken die met de VVD zijn gemaakt, in het commitment naar deze partij. Maar juist daarom is het van belang te onderzoeken hoe het komt dat de PvdA z’n positie heeft verloren, en hoe wij dat op de korte termijn kunnen keren – hoe we, vanuit een gezond perspectief, weer aan het herstel van de partij kunnen gaan werken.

Hierbij mijn integrale bijdrage (ook als pdf):

Een pleidooi voor een onafhankelijk onderzoek naar het politiek functioneren van de PvdA

Na de voor de PvdA electoraal zware jaren tijdens het kabinet Balkenende IV en – toch wel onverwachts – onder het leiderschap van Job Cohen, leek de partij zich in 2012 met Hans Spekman als voorzitter en Diederik Samsom als nieuw politiek leider te hervinden. De weg terug naar een sterke, beginselvaste, progressieve sociaal democratische volkspartij leek daarmee te zijn ingeslagen; de weg naar een PvdA die met haar binding met de samenleving, gecombineerd met een grote bestuurskracht, in staat zou moeten zijn om, samen met andere progressieve partijen, het repressieve politieke klimaat in positieve zin te keren. De eclatante verkiezingsoverwinning in 2012 deed de verwachtingen hoog oplopen. Er was weer ruimte voor optimisme. Lees verder

Inbreng bij de Herzieningswet toegelaten instellingen volkshuisvesting

MotieVandaag (10 maart 2015) behandelt de Eerste Kamer een voor het sociaal woonstelsel belangrijk wetsvoorstel. Het is een wetsvoorstel dat de ontwikkeling van de sociale huursector in de komende jaren in de meest directe zin zal gaan beïnvloeden. De vraag is of het wetsvoorstel vooral een standstill symboliseert; of het een repressieve reactie is, van de politiek op de gedragingen van de sociale huursector, of dat er met deze wet daadwerkelijk ruimte ontstaat voor een modern woonstelsel dat dienstbaar is aan de burger.

Om die vraag te beantwoorden, ben ik in mijn bijdrage op een drietal aspecten ingegaan. Ik startte met een korte terugblik op de verzelfstandig van de sociale huursector. Vervolgens ging ik in op het voorliggende wetsvoorstel. Tenslotte heb ik stilgestaan bij de gewenste ontwikkelingsrichting van ons woonstelsel binnen onze huidige samenleving, en bij de rol die de sociale huursector daarin zou kunnen en moeten vervullen.

Lees hier mijn volledige bijdrage; lees hier de bijbehorende – aangenomen – motie.