Filmmaker Marit Geluk reconstrueert het intuïtieve moment in 1984 waarop wethouder Adri Duivesteijn, besluit de aanpak van de stadsvernieuwing radicaal te wijzigen. Het zou de start worden van een collectieve zoektocht in de vorm van de campagne ‘Stadsvernieuwing als Kulturele Aktiviteit’.

Adri Duivesteijn, zelf opgegroeid in de Haagse Schilderswijk, maakt zich in de jaren zeventig als lid van de Jongeren Actiegroep Schilderswijk en als hoofdredacteur van de wijkkrant De Schilderswijker druk over de erbarmelijke woon- en leefsituatie in zijn wijk. Begin jaren tachtig werd hij als PvdA-wethouder zelf verantwoordelijk voor de aanpak van de stadsvernieuwing. Bouwen voor de Buurt en inspraak voor de bewoners staan vanaf dat moment centraal. Aanvankelijk was er enthousiasme over de nieuwbouw van de betaalbare woningen in de verschillende stadsvernieuwingsgebieden, maar dan bekruipt bij Duivesteijn een onbehaaglijk gevoel; is dit kwaliteit?

Inspraak bleek, ondanks alle goede bedoelingen van bewonersvertegenwoordigers, een participatieproces te zijn waarvan de uitkomst van tevoren al vaststond. Steeds nadrukkelijker wordt duidelijk dat er sprake is van een voorgeprogrammeerde bouwmachine die in de praktijk in veel wijken en steden dezelfde bouwplannen opleverde. Vooral het verlies van de eigen identiteit van de karakteristieke oude wijken schrijnt.

Het onbehagen van Duivesteijn wordt het begin van een persoonlijke zoektocht naar de culturele dimensie van de stadsvernieuwing. Die zoektocht brengt Duivesteijn in 1984 naar Portugal, tien jaar na de Anjerrevolutie, waar hij de architect Álvaro Siza ontmoet. Siza stond bekend om het omstreden SAAL-project Bairro da Bouça in Porto dat hij in 1973 en 1977 in samenspraak met de bewoners had ontwikkeld. Ook had Siza het woonproject Bonjour Tristesse in Kreuzberg in Berlijn ontworpen, een woongebouw waar Turkse immigranten woonachtig waren. In de benadering van Siza zijn de bewoners de echte opdrachtgevers waarmee hij de dialoog zoekt. Zou dat ook in Den Haag kunnen?

Adri Duivesteijn volgt zijn intuïtie en haalt Siza naar Den Haag in de hoop dat hij de architect is die de Haagse stadsvernieuwing, in een werkelijke dialoog met de zittende bewoners, kan aansluiten bij de leefpatronen van een veranderende bevolkingssamenstelling en haar een eigen identiteit kan geven. De film reconstrueert het intuïtieve moment waarop de stadsvernieuwing in Den Haag haar omslag kreeg en hoe het zijn invloed op de stad heeft verworven.

Marit Geluk, opgeleid tot architect is onafhankelijk filmmaker en maakt films over kunst, cultuur en over de gebouwde omgeving, zoals ‘New Towns, Arrival Cities’, ‘De Spelers van Oosterwold’ over doe-het-zelf gebiedsontwikkeling in Almere en ‘Wagner the Movie’, een beeld-opera vertaald naar het huidige politieke wereldtoneel.

De film van Marit Geluk: ‘Intuition, zoektocht naar Stadsvernieuwing als Kulturele Aktiviteit’ is te zien op Vimeo : https://vimeo.com/596605667

of op You Tube https://youtu.be/_3MtejGL3Kg

Op 4 juni om 11.00 uur was Adri Duivesteijn te gast bij Den Haag FM in het radioprogramma Spuigasten onder leiding van Ivar Lingen over de Film: https://cdn.denhaagfm.nl/luisterenhome/denhaagfm.html

Den Haag Centraal schreef een op 29 april 2022 een recensie over de film ‘Intuition, zoektocht naar Stadsvernieuwing als Kulturele Aktiviteit’