MKBA

NaamloosOp 27 januari 2011 vond in Den Haag een symposium over de Maatschappelijke Kosten/Baten Analyse plaats (titel: MKBA – tussen methodiek en politiek). Voor mij was het, als één van de sprekers, aanleiding om mijn kritiek op de MKBA onder woorden te brengen. Daarmee bouwde ik voort op de aanbevelingen in het eindrapport van de Tijdelijke Commissie Infrastructuurprojecten (2003/2005), waar ik voorzitter van was.

De lezing bestaat uit drie praktijkcasussen, alle drie afkomstig uit Almere, die de knelpunten van MKBA’s inzichtelijk maken. In de kern komt het erop neer dat de MKBA een minutieus doorontwikkelde methode is, bedoeld om theoretisch greep te krijgen op het monetariseren van mogelijke welvaartswinst (dan wel verlies). De MKBA biedt een helder – doch zwart/wit – beeld van goed of slecht; +1 is goed, – 1 is slecht. Hoewel de MKBA ergens een geruststellend gevoel van het doorzien van complexe projecten geeft, is het tegelijkertijd een versmalling van de veelheid aan afwegingen; afwegingen die wel degelijk van belang zijn bij gebiedsontwikkeling. Door het ontbreken van een breder afwegingskader krijgt de MKBA een te absolute status in de politieke besluitvorming. In mijn ogen is het niet noodzakelijk (of gewenst) om de methodologische kant van de MKBA verder te verfijnen. Wat wél gewenst is, is dat wordt gewerkt aan een breder afwegingskader. Een dergelijk afwegingskader zou een wetenschappelijke grondslag moeten hebben, en de MKBA zou er onderdeel van moeten zijn.

Mijn conclusie was een herhaling van wat ik als voorzitter van de TCI reeds in 2005 heb gesteld: “Het toetsingskader en de beoordeling van nut en noodzaak kunnen nooit zo statisch zijn dat de politiek zichzelf uitschakelt. Zelfs als iets niet nuttig en noodzakelijk is, kan de politiek zeggen dat het gerealiseerd moet worden. De politiek heeft het recht om fouten te maken of om goede dingen te doen.”

Stand van zaken

Het discours over de MKBA is nog altijd gaande. Vanuit verschillende invalshoeken worden er verschillende standpunten over de MKBA ingenomen. Deze website geeft inzicht in actuele ontwikkelingen. Ook interessant is de ‘Algemene leidraad voor maatschappelijke kosten/baten analyses’ die het Centraal Planbureau en het Planbureau voor de Leefomgeving op 6 december 2013 uitbrachten. De volledige publicatie is te vinden op de website van het Centraal Planbureau.

Tijdlijn en publicaties

  • In 2005 leverde de Tijdelijke Commissie Infrastructuurprojecten het eindrapport op. Belangrijke conclusies waren dat er een toetsingskader moet komen dat het de politiek mogelijk maakt om op een meer zakelijke wijze te komen tot een (politiek) oordeel, dus dat onderliggend materiaal moet worden geobjectiveerd, en dat verschillende projecten onderling moeten worden gewogen. Lees hier het volledige eindrapport.
  • Op 27 januari 2011 sprak Adri Duivesteijn tijdens het congres ‘MKBA – tussen methodiek en politiek’ over zijn ervaringen met en oordeel over de MKBA. Bekijk hier zijn presentatie; lees hier de bijbehorende publicatie.
  • In mei 2011 publiceerde TPC, het platform voor public governance, audit & control, een bewerking van de bijdrage die Adri Duivesteijn aan het MKBA-congres leverde. Lees hier het volledige artikel.
  • In juni 2011 gaven het ministerie van I&M en de gemeente Almere gezamenlijk het officiële verslag van het MKBA-congres uit. Lees hier het volledige verslag.
  • In oktober 2011 verscheen het themabericht ‘MKBA, van de smalle praktijk naar een breder afwegingskader’, een uitwerking van de bijdrage die Adri Duivesteijn aan het MKBA-congres leverde. Lees hier de volledige publicatie.

Share and Enjoy !

Shares